Rotavirus

>> DE ZIEKTE

Het rotavirus is de belangrijkste oorzaak van ernstige acute maagdarmontstekingen met diarree en braken. Eén maagdarmontsteking op vijf met rotavirus geeft aanleiding tot een raadpleging bij de arts; één op vijfenzestig is ernstig genoeg voor een ziekenhuisopname. Men schat dat jaarlijks meer dan 3000 baby's (!) in het ziekenhuis raken wegens een besmetting met het virus. Een dodelijke afloop door dehydratatie is uiterst zeldzaam.

Het virus treft vooral kinderen tussen 6 maanden en 2 jaar. Het is zeer besmettelijk. Tegen de leeftijd van 5 jaar hebben vrijwel alle kinderen de infectie doorgemaakt.

De ziekte begint vrij plots, met koorts, braken en waterige diarree die 5 à 7 dagen kan aanhouden. Door de diarree kan vrij veel vocht verloren gaan, dat omwille van het braken slecht terug kan aangevuld worden. Uitdroging is dan ook een risico. Dit merkt men aan een aantal parameters:

• wanneer men de huid samenknijpt ter hoogte van de buik verstrijkt de plooi niet meer spontaan;
• minder plassen, droge luiers;
• verlies van energie en beweeglijkheid
• ingezakte fontanellen
• sufheid

De behandeling bestaat hoofdzakelijk uit het rehydrateren, hetzij met een speciale ORS-oplossing, desnoods via een infuus.

>> HET VACCIN

In België is een vaccin (Rotarix, GSK) beschikbaar sedert 1 juni 2006.

Het is een oraal vaccin (langs de mond ingenomen). Het vaccin werd door de Hoge Gezondheidsraad aanbevolen voor alle zuigelingen vanaf 2 maanden. De bedoeling is twee dosissen te geven op respectievelijk 2 en 3 maanden. De vaccinatie moet beëindigd zijn voor 6 maanden.

Op deze pagina vind je de 

uitgebreide versie met meer wetenschappelijke achtergrond.

Voor de beknopte versie: klik hier.

>> EFFICIËNTIE

Tussen 78 en 95% van de gevaccineerde baby’s maken antistoffen aan tegen het virus.

In een studie kregen 12 gevaccineerde kinderen toch een ernstige maagdarmontsteking als gevolg van rotavirus, in vergelijking met 77 niet-gevaccineerde kinderen. Dit betekent enerzijds een daling van het aantal infecties, maar bewijst anderzijds ook dat het vaccin geen sluitende bescherming biedt.

>> VEILIGHEID

Bij meer dan 10% van de kinderen treedt na vaccinatie irritatie op en gebrek aan eetlust. Bij 1 à 10% treedt koorts op of vermoeidheid, diarree, overgeven, reflux, winderigheid, buikpijn. Bij 0,1 tot 1% ziet men huilerigheid, slaapstoornissen, of slaperigheid overdag; constipatie; nog zeldzamer gevolgen van vaccinatie zijn infecties van de luchtwegen, huiduitslag en spierkrampen.

Over het risico op darminvaginatie (dit is een instulping van de darm binnenin de darm) is de producent zeer dubbelzinnig. Enerzijds wordt beweerd dat het vaccin geen verhoogd risico op deze aandoening oplevert. Anderzijds geldt een voorgaande invaginatie als tegenindicatie voor het vaccin. Dit spreekt mekaar tegen.

De documenten van VAERS, het Amerikaanse meldingssysteem voor nevenwerkingen van vaccins, meldt ettelijke gevallen van overgeven en diarree na toediening van het vaccin, maar tevens ook één overlijden na toediening bij een premature baby, in combinatie met andere vaccins.

>> CONTRA-INDICATIE

Bij allergie voor een van de bestanddelen van het vaccin mag dit niet worden toegediend.

Ook na een allergische reactie op een voorgaande dosis mag het niet opnieuw gebruikt worden.

Het mag niet worden toegediend aan kinderen met een verzwakt immuunsysteem.

Ook kinderen die een darminvaginatie gehad hebben mogen het vaccin niet toegediend krijgen.

>> BESPREKING

Rotavirus-infecties zijn zeer algemeen aanwezig bij jonge kinderen, en leiden in quasi 100% van de gevallen tot immuniteit tegen de ziekte voor de leeftijd van 5 jaar. De uiterst zeldzame gevallen van overlijden aan de ziekte hadden wellicht door een betere medische behandeling voorkomen kunnen worden. Rotavirus is dus geen levensbedreigend probleem, en de beslissing om het vaccin wereldwijd te gaan gebruiken lijkt dan ook op andere motieven gestoeld dan op medische noodzaak. Het probleem van darminvaginatie wordt voorlopig afgewezen als bijwerking; toch zullen de eerstvolgende jaren pas de werkelijke toedracht onthullen over deze en andere bijwerkingen.